Flydubai B738 MAX Uçağının Belgrad Nikola Tesla (LYBE) Havalimanında, Yanlış Kalkış Planlaması

21 Şubat 2022

18 Şubat 2022 günü Belgrad LYBE Havalimanından Dubai OMDB havalimanına FZ-1746 uçuşunu gerçekleştiren A6-FML tescilli Flydubai Boeing 737-8 MAX uçağı , LYBE 30 pistine D taksi yolundan girerek 13:49LT kalkış yapar. Ancak birkaç fit yükseklikte pist ucunu geçer ve oldukça yavaş tırmanışı başlatır. Uçak daha sonra hem süratini hem de tırmanışı oranını arttırır ve başka bir olay olmadan Dubai’ye uçuşa devam eder.

Yerde uçuşu takip eden bir gözlemci, uçağın pist ucuna yaklaşık 300 metre mesafede uçağın burnunu kalkış pozisyonuna getirmeye başladığını ancak bu manevranın çok yavaş gerçekleştirilerek yerden kesildiğini, ve pist ucunun sadece birkaç fit yukarısında katedildiğini bildirdi, kalkışta tek motora kalınması halinde (One engine inoperative -OEI) kalkış imkansız olurdu. Uçuş Ekibi havalandıktan yaklaşık 2 dakika sonra kule ile temas ederek kalkışın E taksi yolundan mı (TORA 3000 metre/9800 fit) yoksa D taksi yolundan mı (TORA 2085 metre/6800 fit) başlatıldığını sordu. Kule kontrolörü D taksi yolundan başlattıklarını bildirdi. Uçuş ekibinin kalkış için taksi öncesinde veya sırasında taksi yolu D veya E ile kesişme noktasından kalkış yapmayı talep edip etmediği belirtilmedi.

ADS-B verileri, uçağın pist ucunu 156kts sürat ve 30 feet Yükseklikte geçtiğini, yerden 80 feet yüksekliğe pist ucundan 400m ötede erişildiği ve süratin168 knot sürate eriştiğini göstermektedir. Sonrasında normal tırmanış profili tesis edildiği görülmektedir. Kalkış esnasında hava durumunun performansı pozitif yönde etkilediği görülmektedir.(baş rüzgarı)

METAR

LYBE 181300Z 26007KT 230V290 CAVOK 14/M00 Q1018 NOSIG=

LYBE 181230Z 24007KT 180V270 CAVOK 14/00 Q1018 NOSIG=

ADSB verileri ve ilgili birimlerin açıklamalarının ışığında kalkışın 30 pistinden E taksi yolundan girerek tüm pistin kullanılması şeklinde planlandığı açıkça görülmektedir. Detaylı bilgi olmadığı için uçuş ekibinin D taksi yolundan giriş kalkış yapma nedeni bilinmemektedir. Uçuş ekibinin bu konuda CRM eksikliği açıkça görülmektedir. Ayrıca Hava trafik kontrolörünün kendisinden D taksi yolunu takiben kalkış talebi olmamasına rağmen uçağın niçin takip edilmediğinin nedenleri bilinmemektedir. Kalkış safhasında yanlış pistten, taksi yolundan veya burdakine benzer şekilde olağan dışı bir uygulama halinde Hava trafik kontrolörü düzeltici son bariyer olmaktadır. Maalesef burada gereği yapılamamıştır.

Herhangi bir nedenle yüksek süratte kalkıştan vazgeçme veya tek motora kalınması halinde muhtemel bir kaza kaçınılmaz olabilirdi. Uçuşun her safhasında kendine özgü tehditler olduğu asla unutulmamalı kesintisiz ekip işbirliği içinde kontrol listesi maddeleri atlanmadan yerine getirilmelidir.

Emniyetli Uçuşlar Dileriz

Eyup Turşucu

Kaptan Pilot(E)

Kaza İnceleme Uzmanı